Uczelnie w Polsce coraz bardziej dostrzegają potrzebę zadbania o dostępność edukacji dla wszystkich studentów i otwarcia się na osoby ze szczególnymi potrzebami. W obliczu masowego kształcenia zdalnego szczególną uwagę przykuwa przełamywanie barier cyfrowych.

Tematowi cyfrowej dostępności kształcenia poświęciliśmy piąty webinar z cyklu Uniwersytet Przyszłości. Debatę prowadziła Magda Sochacka, Dyrektor Linii Biznesowej w PCG Academia. Do udziału zaprosiliśmy ekspertów na co dzień zajmujących się dostępnością materiałów dydaktycznych na dwóch wysoko zinformatyzowanych, brytyjskich uczelniach.

Rolą Kristen McCartney-Bulmer jako Technology Enhanced Learning Manager na Uniwersytecie Northumbria jest zapewnienie, że wdrażane rozwiązania są inkluzywne, odpowiadają na faktyczne potrzeby studentów i wykładowców oraz odpowiednio wpisują się w strategię uczelni. Jest ponadto współprzewodniczącą Europejskiej Grupy Użytkowników Blackboard Ally. Northumbria ma 1600 pracowników i ok. 32 tys. studentów.

Adam Elce, Virtual Learning Platform Business Manager na Uniwersytecie Nottingham Trent, przewodził wielu projektom w zakresie cyfrowych rozwiązań edukacyjnych, w szczególności platform LMS, oraz nadzorował zwiększenie dostępności materiałów dydaktycznych na dwóch różnych uczelniach. Nottingham Trent ma 35 tys. studentów i ok. 2500 pracowników akademickich.

Dostępność na uczelniach

Aby zwiększyć dostępność kształcenia, oba uniwersytety wdrożyły narzędzie Blackboard Ally. Dla obu uczelni inkluzywność jest bardzo istotna. Jak podkreślił Adam Elce, nie chodzi o tylko dostosowanie się do przepisów, a stworzenie kultury dostępności i wspieranie studentów tak, aby każdemu z nich zapewnić równie wysoką jakość kształcenia.

Tylko 10% studentów ujawnia, że ma specjalne potrzeby edukacyjne. W rzeczywistości liczba studentów mierzących się z barierami w nauce sięga 25%. Ważne jest, by działać proaktywnie w obszarze dostępności – narzędzia wspierają każdego studenta, dając mu wybór, gdzie, kiedy i, co najważniejsze, jak może się uczyć. Zwiększa to efektywność uczenia się i satysfakcję studentów z uczelni, którzy czują się przez nią wspierani.

Kristen McCartney-Bulmer dodała, że takie podejście pozwala zapewnić studentom równe szanse i równy dostęp do oferty uczelni. W przygotowaniu materiałów stosują zasady projektowania uniwersalnego, aby mogły być one użyte przez wszystkich studentów w możliwie szerokim zakresie. Jest to również korzyść dla wykładowców, którzy tworzą treści edukacyjne raz dla wszystkich, bez potrzeby poświęcania czasu na tworzenie innych wersji.

Blackboard Ally w praktyce – jak uczelnie korzystają z Ally?

Dlaczego wybrano Blackboard Ally? „Bo tak naprawdę nie ma powodu, żeby go nie używać” –odpowiedziała prelegentka. Narzędzie wdrożono na Uniwersytecie Northumbria w 2018 jako część większego projektu modernizacji narzędzi LMS. Uczelnia korzysta tu z innego rozwiązania Blackboard: platformy Learn Ultra. Ally pozwoliło uczelni bardzo łatwo sprawdzić poziom dostępności wszystkich kursów oraz sporządzić plan działania dla zwiększenia dostępności.

Podobnie było na uczelni Adama Elce, gdzie dostępność była wysokim priorytetem. Do tematu chciano podejść strategicznie i kompleksowo, na poziomie całej uczelni. Potrzebowano więc narzędzia, które pozwoli na benchmarking i pomiar stanu dostępności.

Prelegent wdrażał Ally na dwóch uczelniach: na innej w 2018 roku, w odpowiedzi na legislatywę UE o dostępności oraz na obecnej w 2020 roku, w odpowiedzi na pandemię. Wdrożenie Ally umożliwiło obu uczelniom lepsze wspieranie studentów i zapewnienie im dostępu do treści dydaktycznych bez barier.

Zdaniem eksperta, Ally jest dla wykładowców łatwym i intuicyjnym narzędziem, którego nie muszą się uczyć. Dostarcza im szeroką wiedzę o zagadnieniach dostępności oraz pozwala automatycznie sprawdzać poziom dostępności tworzonych przez nich materiałów.

Ally dla każdej treści wyświetla wskaźniki, które nie tylko co pokazują, co trzeba zmienić, by zapewnić dostępność, ale też wyjaśniają, jak to zrobić krok po kroku. Narzędzie wyświetla też informacje, dlaczego dane zmiany są konieczne, na potrzeby której grupy odpowiadają i jakie korzyści da ich wprowadzenie. Podnosi to wiedzę i świadomość kadry oraz ułatwia wprowadzenie w tematykę dostępności wykładowców, którzy nie mieli wcześniej z nią styczności.

Uniwersytet Northumbria, dodała Kristen McCartney-Bulmer, prowadzi także szkolenia z Ally dla wykładowców oraz konsultacje z ekspertami ds. dostępności. Jej zespół jest otwarty na wszelkie pytania, dzieli się poradami i wskazówkami oraz pomaga dostosować kursy do standardów dostępności.

Generowanie raportów na poziomie kursu i uczelni

Wykładowcy mogą także generować raporty dotyczące dostępności całego kursu, nie tylko pojedynczych materiałów. W raporcie wymienione są wszelkie problemy z dostępnością we wszystkich treściach i mogą być naprawione prosto z poziomu raportu – nie trzeba ich osobno wyszukiwać, co bardzo ułatwia pracę.

Raporty mogą być generowane również przez pracowników administracyjnych na poziomie danego wydziału lub nawet całej uczelni. Pokazują one poziom dostępności e-learningu oraz najczęstsze problemy, pomagając zidentyfikować obszary i jednostki, gdzie wymagane są dodatkowe działania.

Raporty pokazują też jak studenci korzystają ze wsparcia w zakresie dostępności. Ally pozwala bowiem na automatyczną konwersję treści na alternatywne formaty, takie jak audio czy elektroniczny język Braille’a, co daje studentom możliwość dopasowania materiałów do swoich potrzeb.

Na Uniwersytecie Northumbria studenci chętnie korzystają z tej opcji. W poprzednim roku akademickim pobrali oni pół miliona materiałów w alternatywnych formatach. W tym roku, od końca września do dnia webinaru, już 14,5 tys. studentów pobrało aż 100 tys. formatów alternatywnych.

Studenci uczelni biorą również udział w konsultacjach dotyczących dostępności i sami zgłaszają kadrze akademickiej, co należy poprawić w zakresie inkluzywności oraz jak sprawić, by materiały dydaktyczne były bardziej czytelne i łatwiejsze w przyswojeniu.

A na Uniwersytecie Nottingham Trent? Tam również dane z raportów są podstawą do dalszych działań i komunikacji w zakresie dostępności. Dzięki raportom uczelnia identyfikuje problemy – w ich całym systemie 2,5 miliona treści były zaledwie dwa uszkodzone pliki i Ally pozwolił je wyłowić oraz naprawić. Uczelnia aktywnie zachęca wykładowców do korzystania z raportów.

Korzyści z raportów można już osiągnąć na samym starcie. Jak opowiadał Adam Elce, na początku przeskanowano Ally cały ekosystem kształcenia zdalnego w uczelni i wszystkie materiały na platformie LMS. Od razu uzyskano wiedzę, jaki jest poziom dostępności i co należy dalej zrobić. Dla roku akademickiego 2019/2020 ten poziom dostępności wynosił 55%. Po upływie roku dzięki wsparciu Ally wskaźnik zwiększono do aż 85%.

 

Wdrożenie Blackboard Ally

Blackboard Ally nie działa w izolacji, lecz jest podłączany do platformy LMS uczelni i działa w ramach jej interfejsu. Adam Elce, który wdrażał Ally już dwukrotnie, podkreślił, że wdrożenie jest bardzo proste i nie powoduje żadnych zakłóceń w przebiegu kształcenia. Z punktu widzenia użytkownika końcowego, jakim jest student, na platformie po prostu pojawiają się nowe przyciski do pobrania alternatywnych formatów. Jeszcze przed wdrożeniem uczelnia przeprowadziła kampanię informacyjną o dostępności oraz o Ally, a także pokazy nowego narzędzia i spotkania z kierownikami poszczególnych jednostek.

Przy wdrażaniu Ally można również zacząć od grupy pilotażowej, co robi wiele uczelni.  Inaczej było na Uniwersytecie Northumbria. „Naszą strategią było po prostu uruchomienie Ally od razu i to właśnie zrobiliśmy” – wspomina Kristen McCartney-Bulmer. Studenci i kadra uczelni byli już zaznajomieni z platformą LMS Blackboard, której nowa wersja była wdrażana w tym czasie co Ally.

Jeśli chodzi o politykę dostępności, na obu uczelniach zastosowano podobne podejście. Nie określano twardo minimalnego progu dostępności i dawano wykładowcom czas na zaznajomienie się z narzędziem. Skupiono się na budowaniu kultury otwartości, propagowaniu wiedzy o dostępności, komunikowaniu możliwości i korzyści Ally oraz wspieraniu potrzebujących osób.

Dodatkowe korzyści

Goście webinaru zgadzają się co do tego, że tworzenie kultury dostępności wraz z Ally może również wspierać rekrutację i retencję studentów. Dostępność wpływa na reputację uczelni. Sprawia, że edukacja jest bardziej inkluzywna, a studenci czują się docenieni, że uczelnia dba o ich potrzeby, czują, że po prostu są na niej mile widziani. Przekłada się to na większe zaangażowanie studentów i lepsze doświadczenia z kształcenia, co buduje renomę uczelni i przyciąga więcej kandydatów. Brak dostępności wpływa zaś bardzo negatywnie, bo złe informacje rozchodzą się niesłychanie szybko, zwłaszcza w mediach społecznościowych.

Zarówno Uniwersytet Northumbria, jak Nottingham Trent, planują dalej podnosić poziom dostępności i rozwijać kulturę instytucjonalną tak, by wszyscy mogli w pełni wykorzystać zasoby wiedzy uczelni. Dużą rolę w tych działaniach będzie odgrywał Blackboard Ally.

Dowiedz się więcej o Blackboard Ally: kliknij tutaj.

Przetestuj rozwiązania Blackboard, w tym Ally, w Programie Pilotażowym: więcej informacji tutaj.

Dane kontaktowe

Magda Sochacka
Dyrektor Linii Biznesowej
tel. 502 044 265
magda.sochacka@pcgacademia.pl