Wiosną tego roku opublikowano najnowszą wersję DSpace – popularnego oprogramowania open source do tworzenia bibliotek cyfrowych i repozytoriów. DSpace umożliwia otwarty dostęp do dorobku naukowego uczelni i zarządzanie nim.

Narzędzie to jest wykorzystywane przez ponad 2000 instytucji naukowych na świecie, w tym najlepsze uniwersytety, takie jak Princeton, Cambridge czy Uniwersytet Humboldta. W Polsce repozytoria oparte o DSpace działają m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim czy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W 2019 roku PCG Academia zmodernizowała Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego działające na DSpace. Od tamtej pory odpowiadamy za rozwój i utrzymanie RUJ oraz przeprowadzaliśmy jego aktualizację do najnowszej wersji DSpace 7.

Na temat DSpace rozmawialiśmy podczas trzeciego webinaru z cyklu Uniwersytet Przyszłości, moderowanego przez Łukasza Nowaka, Wiceprezesa PCG Academia. Naszym gościem był Michele Mennielli, Senior Global Strategist w LYRASIS, organizacji rozwijającej DSpace. O projekcie wdrożenia i aktualizacji repozytorium naukowego opowiedział Piotr Masalski, Dyrektor Linii Biznesowej Sciencecloud w PCG Academia.

 

Partnerstwo LYRASIS i PCG Academia

PCG Academia, jako certyfikowany partner LYRASIS, oferuje usługi związane z wdrożeniem i aktualizacją repozytoriów naukowych opartych o DSpace, wspiera migrację do wersji DSpace 7 oraz wspiera organizację Krajowej Grupy Użytkowników DSpace.

LYRASIS to organizacja non-profit, będąca platformą realizacji projektów i inicjatyw mających na celu wytwarzanie oprogramowania open source. Platforma LYRASIS zrzesza ponad 5000 zaangażowanych użytkowników ze 120 krajów. LYRASIS współpracuje z innymi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Confederation of Open Access Repositories (COAR), OpenAIRE, euroCRIS czy LA Referencia.

Najsłynniejszym produktem LYRASIS jest DSpace. Zaprojektowany w 2002 roku przez MIT i Hewlett-Packarda, DSpace jest rozwijany i utrzymywany przez międzynarodową społeczność LYRASIS. DSpace jest obecnie najczęściej wykorzystywanym repozytorium – blisko 40% repozytoriów na świecie działa w oparciu o ten system.

PCG Academia wspólnie z LYRASIS pracuje nad utworzeniem polskiej Grupy Użytkowników DSpace. Celem Grupy jest wzmocnienie relacji użytkowników DSpace z Polsce z globalną społecznością DSpace. Dla Grupy zostaną dostarczone przestrzenie do dyskusji i współpracy, w tym polska strona wiki w ramach DSpace Wiki, kanał Slack i listy mailingowe. Będą organizowane także spotkania narodowych koordynatorów DSpace w Polsce z koordynatorami w innych państwach oraz krajowe webinaria.

Case study: Aktualizacja Repozytorium UJ przez PCG Academia

Przygoda PCG Academia z DSpace rozpoczęła się w 2019 roku podczas pierwszego projektu dla Biblioteki Jagiellońskiej. Głównym celem projektu była modernizacja Repozytorium UJ opartego o DSpace i zwiększenie jego dostępności.

Zaczęliśmy od audytu systemu i procesów, po czym przeprowadziliśmy inwentaryzację kodów źródłowych i dokumentów. Następnie naprawiliśmy wykryte błędy. W kolejnym kroku wdrożyliśmy i zintegrowaliśmy Open Journal Systems i Open Conference Systems – dzięki temu dane o czasopismach i konferencjach mogą trafiać do systemu repozytoryjnego.

Ponadto zbudowaliśmy moduły dodatkowe, rozszerzając DSpace o funkcje odpowiadające na potrzeby UJ. Ujednoliciliśmy sposób wyszukiwania i przeglądania publikacji oraz zmodernizowaliśmy szatę graficzną Repozytorium. Na koniec dostosowaliśmy RUJ do standardu dostępności WCAG.

W rezultacie projektu RUJ stał się stroną w pełni dostępną i responsywną, w tym także na urządzeniach mobilnych. Istotnej poprawie uległa widoczność osiągnięć publikacyjnych UJ w sieci. Udało się również usprawnić procesy związane z przepływem informacji, dając w efekcie spójny proces pozyskiwania i przekazywania danych z systemów źródłowych do docelowych. Repozytorium jest stabilne i bezawaryjne – odpowiadamy za pełną obsługę serwisową i bieżące utrzymanie systemu.

Wsparcie Biblioteki Jagiellońskiej było ważnym elementem sukcesu tego projektu. Mieliśmy szczęście współpracować z bardzo kompetentnymi i zaangażowanymi pracownikami Biblioteki.

Repozytorium stanowiło główne narzędzie ewidencyjne dorobku uczelni, nie oferowało jednak żadnych narzędzi analitycznych i nie dawało wglądu w sytuację w poszczególnych dyscyplinach. Kontynuując współpracę z UJ, rozpoczęliśmy wdrożenie modułu Analityka Sciencecloud.

Pierwszym wyzwaniem było zintegrowanie systemów już działających na uczelni, czyli:

  • systemu klasy ERP (dane o pracownikach),
  • systemu USOS (dane o studentach i doktorantach)
  • i systemu zarządzania użytkownikami i kontami wraz z OpenID

oraz stworzenie narzędzia pobierającego dane z tych systemów i wysyłającego je odpowiednio do Repozytorium UJ i Sciencecloud. Sciencecloud zaś umożliwia przesyłanie tych informacji dalej, współpracuje bowiem z systemami ministerialnymi, takimi jak PBN czy POL-on. Po zapewnieniu spójnej strategii integracji i wymiany danych możliwe było wdrożenie Sciencecloud.

W momencie nagrywania webinaru, finalizowaliśmy kolejny projekt dla UJ – wdrożenie najnowszej, siódmej wersji DSpace. Jest to pierwsze tego typu wdrożenie w Polsce.

Nowości w DSpace 7

DSpace 7 wprowadza wiele nowości, które są efektem licznych dyskusji międzynarodowej społeczności LYRASIS. Od razu wyróżnia się nowoczesny, responsywny interfejs użytkownika. Został on oparty o technologie Angular i Bootstrap, w których to, co jest „pod spodem” w silniku repozytorium jest oddzielone od tego, co widzimy w przeglądarce. Te nowe technologie zwiększają bezpieczeństwo repozytorium, a jednocześnie nie utrudniają migracji systemu ze starszych wersji.

W siódmej wersji mamy również gruntownie przeprojektowany, samodokumentujący się interfejs REST API oraz rozwinięte i dopracowane możliwości integracyjne, co sprawia, że przejście na najnowszą wersję DSpace jest dość proste.

DSpace 7 posiada zaawansowane możliwości konfiguracyjne, dzięki którym bardzo łatwo można dostosować wygląd systemu do identyfikacji graficznej uczelni. Nowe narzędzia pozwalają również na proste budowanie hierarchii np. czasopism, tworzenie kolekcji i odwzorowanie struktury organizacyjnej uczelni (kontekst wydziałowy).

Dodatkowo nowe obiegi publikacji zawierają funkcjonalność „przeciągnij – upuść” i automatyczną ekstrakcję metadanych, co przekłada się na wysoką wygodę pracy z repozytorium.

Usługi PCG Academia w zakresie DSpace:

  • instalacja i konfiguracja DSpace 7 w infrastrukturze uczelni lub w chmurze
  • aktualizacja istniejącej wersji DSpace wraz z przeniesieniem danych
  • integracje z innymi systemami uczelni
  • backup i archiwizacja danych przechowywanych w repozytorium
  • obsługa serwisowa, utrzymanie i rozwój systemu
  • projektowanie i wykonanie interfejsu użytkownika zgodnie z identyfikacją graficzną
  • specyfikacja i realizacja nowych funkcjonalności na indywidualne zamówienie

 

Zachęcamy do kontaktu:

Piotr Masalski
kom: 606 400 304
e-mail: piotr.masalski@pcgacademia.pl