Konferencja LUMEN 2023 była połączona z uroczystą galą rozdania nagród dla najlepszych uczelni z Polski i Ukrainy w THE World University Rankings 2024. Ta nowa dla LUMEN tradycja, rozpoczęta w zeszłym roku, jest możliwa dzięki partnerstwu PCG Academia i Times Higher Education. 

Galę poprzedziło omówienie metodologii rankingu oraz wyników polskich i ukraińskich uczelni. Prezentację wygłosiły przedstawicielki Times Higher Education: Lachyn Italmazova, Commercial Director for UK & Europe oraz Magdalena Marzec, Regional Manager for UK & Europe. 

Jak powstaje THE World University Rankings 

THE World University Rankings to główny międzynarodowy ranking tworzony przez Times Higher Education. Należy on do najbardziej prestiżowych i rozpoznawalnych rankingów na świecie. Ranking wyróżnia się starannie skalibrowaną metodologią, obejmującą każdy obszar funkcjonowania uczelni. 

Kluczowa do stworzenia rankingu jest olbrzymia ilość danych o działalności uczelni, pozyskiwanych od samych uczelni oraz z międzynarodowych baz naukowych. Wszystkie dane są następnie walidowane i weryfikowane. W tej edycji dane przesłało blisko 2700 uczelni ze 127 krajów świata, z kolei zaś dane bibliometryczne dostarczone przez Elsevier objęły m.in. 16,5 mln publikacji naukowych oraz 134 mln cytowań. 

Inne istotne źródło danych to Academic Reputation Survey – globalna ankieta prowadzona przez THE wśród społeczności akademickiej na temat reputacji uczelni. Każdy z ankietowanych jest proszony o wskazanie 15 najlepszych uczelni pod kątem badań naukowych i dydaktyki w reprezentowanej przez siebie dziedzinie. W ostatniej ankiecie udział wzięło blisko 68,5 tys. respondentów reprezentujących 166 krajów. 

Zebrane dane służą ocenie uczelni poprzez 18 wskaźników, znormalizowanych w celu zapewnienia wszechstronnej i zrównoważonej analizy. Wskaźniki są pogrupowane w pięć głównych obszarów, obejmujących różne aspekty funkcjonowania uczelni: Teaching, Research environment, Research quality, International outlook oraz Industry. 

Wyniki polskich uczelni w THE World University Rankings 2024 

Wśród 108 krajów, które ostatecznie znalazły się w rankingu, Polska zajęła 17. miejsce pod względem liczby sklasyfikowanych instytucji. W THE World University Rankings 2024 uplasowało się 37 instytucji z Polski, a kolejne dwie uzyskały status Reporter. Partycypacja uczelni z Polski w rankingu szybko rośnie – z 19 uczelni w 2021 roku do 39 w tej edycji. 

W latach 2018—2024 średnia pozycja polskich uczelni w rankingu spadła, lecz ich wyniki we wskaźnikach co roku wzrastają. Oba trendy są zgodne ze tendencjami dla średniej światowej. W podanym przedziale czasu najwięcej wzrosły wyniki Polski w obszarze Research quality. Poprawiają się również wskaźniki związane z umiędzynarodowieniem, jednak nadal w tym obszarze wypadamy słabiej niż średnia europejska, szczególnie w zakresie międzynarodowego współautorstwa publikacji. 

Poprawę polskie uczelnie notują także w takich wskaźnikach jak stosunek liczby pracowników do liczby studentów, przychód z badań w stosunku do liczby pracowników, liczba publikacji w przeliczeniu na liczbę pracowników oraz reputacja (zarówno w badaniach, jak i nauczaniu). Jednocześnie jednak notujemy spadek w metrykach takich jak liczba doktorantów w stosunku do liczby studentów I stopnia, FWCI, zagraniczna kadra czy dochody w przeliczeniu na liczbę pracowników. 

Wyniki ukraińskich uczelni w THE World University Rankings 2024 

W rankingu sklasyfikowano 15 ukraińskich uczelni, a kolejnych 27 uzyskało status Reporter. Aż o 1/3 w przeciągu roku wzrosła liczba ukraińskich uczelni partycypujących w rankingu: jeszcze w 2022 roku było ich 29. Ukraińskie uczelnie w wielu obszarach osiągnęły zbliżone wyniki do polskich.  

W porównaniu do średniej światowej dobrze wypadają wskaźniki związane z dydaktyką, a w szczególności liczba nauczycieli akademickich w stosunku do liczby studentów, która znacznie przewyższa średnią. Dobre wyniki notują również wskaźniki związane z umiędzynarodowieniem, ale gorzej te w obszarze badań naukowych, zwłaszcza ich wpływu, oraz patentów. 

W okresie 2018—2024 ukraińskie uczelnie średnio zanotowały wzrost w takich metrykach jak wspomniana liczba nauczycieli oraz FWCI, ale jednocześnie spadek w wielu innych, zwłaszcza w wskaźnikach dotyczących publikacji powstałych w międzynarodowej współpracy, dochodów w przeliczeniu na liczbę pracowników czy liczby doktorantów. 

Zachęcamy do lektury podsumowania Gali nagród Times Higher Education, gdzie podajemy listę nagrodzonych uczelni, tj. polskich uczelni uczestniczących w rankingu oraz 5 najlepszych szkół wyższych z Ukrainy, wraz z ich miejscami w rankingu. 

Szczegółowe wyniki THE World University Rankings 2024 dostępne są na stronie Times Higher Education: https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2024/world-ranking