Dokumentowanie przebiegu załatwiania spraw oraz gromadzenie i tworzenie dokumentów elektronicznych to świetny sposób na poprawę efektywności całej organizacji. Właśnie dlatego tak wiele firm decyduje się na wdrożenie systemu EZD.

Czym jest elektroniczne zarządzanie dokumentacją?

Elektroniczne Zarządzanie Dokumentacją (EZD) to system informatyczny umożliwiający cyfrowe tworzenie, rejestrację, przetwarzanie, przechowywanie oraz archiwizację dokumentów. Jego celem jest eliminacja papierowego obiegu dokumentów, zapewnienie spójności procesów kancelaryjnych i poprawa kontroli nad dokumentacją w organizacji.  

EZD obejmuje strukturalne zarządzanie dokumentami zgodnie z przepisami prawa oraz wewnętrznymi regulacjami instytucji. Każdy dokument w systemie posiada metadane określające jego pochodzenie, status i powiązania z innymi aktami spraw. Struktura systemu umożliwia precyzyjną klasyfikację dokumentów według zadanych schematów oraz identyfikację ich kontekstu administracyjnego lub biznesowego.  

Jak działa elektroniczne zarządzanie dokumentacją?

W praktyce EZD funkcjonuje jako system informatyczny organizujący cały cykl życia dokumentu. Obejmuje etapy od rejestracji i klasyfikacji po obieg, archiwizację oraz brakowanie. Każdy dokument wprowadzony do systemu podlega ścisłej kontroli metadanych, uprawnień dostępu i przepływu zgodnego z określonymi procedurami.

Tworzenie i rejestracja dokumentów

Dokumenty mogą być tworzone w formie elektronicznej lub skanowane z postaci papierowej. System nadaje im unikalny identyfikator oraz metadane. Proces rejestracji odbywa się zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt (JRWA) lub innym przyjętym systemem klasyfikacji.

Obieg dokumentów i workflow

System umożliwia automatyczny i kontrolowany przepływ dokumentów pomiędzy użytkownikami oraz jednostkami organizacyjnymi. Ścieżki obiegu są definiowane w zależności od rodzaju dokumentu i obowiązujących procedur. EZD obsługuje modele obiegu:

  • Kancelaryjny – dokumenty wpływają do rejestracji centralnej, a następnie są przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych.
  • Sprawowy – dokumenty grupowane są w akta spraw i procesowane w ramach ustalonych procedur.
  • Workflow dynamiczny – użytkownicy mogą określać indywidualne ścieżki przetwarzania.

Zarządzanie dostępem i bezpieczeństwo

EZD stosuje mechanizmy autoryzacji i kontroli dostępu. Uprawnienia użytkowników definiowane są na podstawie ról i poziomów dostępu. Dokumenty mogą być udostępniane wyłącznie osobom upoważnionym. System rejestruje wszystkie operacje w dzienniku audytu.

Wyszukiwanie i indeksowanie

Dzięki zastosowaniu mechanizmów OCR oraz zaawansowanego indeksowania dokumenty mogą być wyszukiwane według treści, metadanych, klasyfikacji czy numerów referencyjnych. System umożliwia filtrowanie wyników, co przyspiesza odnalezienie potrzebnej dokumentacji.

Archiwizacja i brakowanie

EZD wspiera proces archiwizacji zgodnie z określonymi kategoriami przechowywania dokumentów. Dokumenty o krótkim okresie przechowywania mogą być automatycznie brakowane po upływie wymaganego terminu. Dokumenty przeznaczone do archiwum państwowego są przekazywane w formacie zgodnym z wymogami archiwalnymi, np. PDF/A lub XML.

Podpis elektroniczny i zgodność z przepisami

Progeam obsługuje podpisy elektroniczne w standardzie XAdES, PAdES oraz CAdES. Dokumenty podpisane cyfrowo zachowują moc prawną, dzięki czemu można wykorzystać je w komunikacji urzędowej oraz obiegu biznesowym. System działa zgodnie z przepisami eIDAS, KPA oraz ustawą o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.

Jakie mechanizmy ochrony dokumentów stosuje EZD?

System EZD wykorzystuje wielowarstwowe mechanizmy zabezpieczające dokumentację przed nieuprawnionym dostępem, utratą integralności oraz nieautoryzowaną modyfikacją. Ochrona danych obejmuje zarówno kontrolę dostępu, jak i zaawansowane metody szyfrowania oraz śledzenia operacji wykonywanych na dokumentach. Każdy użytkownik systemu otrzymuje indywidualne uprawnienia określające jego poziom dostępu do dokumentów – w ten sposób ogranicza się ryzyko nieautoryzowanego wglądu lub edycji.

System rejestruje wszystkie operacje wykonywane na dokumentach, w tym ich tworzenie, edytowanie, przesyłanie oraz usuwanie. Dzienniki zdarzeń pozwalają na audyt i weryfikację działań użytkowników. Każda zmiana dokumentu zostaje zapisana w systemie, co zapewnia możliwość pełnej rekonstrukcji jego historii oraz wykrycia ewentualnych nieprawidłowości.

Do tego dochodzą mechanizmy zabezpieczające przed modyfikacją treści poprzez integrację z podpisami elektronicznymi oraz pieczęciami cyfrowymi. Dokumenty podpisane w systemie zachowują swoją integralność, a ich autentyczność można zweryfikować na podstawie certyfikatów kwalifikowanych zgodnych z przepisami eIDAS.

Jak EZD jak poprawia efektywność organizacji?

EZD zwiększa efektywność organizacji poprzez automatyzację procesów zarządzania dokumentacją, redukcję kosztów operacyjnych i eliminację błędów związanych z tradycyjnym, papierowym obiegiem dokumentów. System zapewnia szybki dostęp do informacji, usprawnia współpracę między działami oraz gwarantuje zgodność z procedurami prawnymi i wewnętrznymi regulacjami. Taki program wspiera jednostki administracji publicznej i sprawia, że proces rozstrzygania spraw jest o wiele szybszy.

Przyspieszenie procesów kancelaryjnych

To jeden z kluczowych efektów wdrożenia EZD. System automatycznie rejestruje dokumenty, klasyfikuje je według jednolitych kategorii oraz kieruje do odpowiednich osób lub komórek organizacyjnych. Dzięki temu eliminowane są opóźnienia wynikające z ręcznej obsługi dokumentów, a procesy decyzyjne ulegają znacznemu skróceniu.

Poprawa kontroli nad dokumentami

EZD poprawia kontrolę nad dokumentami, zapewniając ich pełną rejestrowalność i śledzenie historii zmian. Każda operacja, taka jak edycja, przesłanie czy zatwierdzenie, zostaje odnotowana w systemie, co zwiększa transparentność i umożliwia audytowanie działań użytkowników. Dzięki mechanizmom wersjonowania można odtworzyć wcześniejsze wersje dokumentów oraz uniknąć sytuacji, w której nieaktualne lub nieautoryzowane treści są wykorzystywane w procesach organizacyjnych.

Eliminacja dokumentacji papierowej

zmniejsza koszty związane z drukowaniem, przechowywaniem oraz fizycznym transportem akt. Organizacje wdrażające EZD mogą ograniczyć liczbę archiwów stacjonarnych, co przekłada się na oszczędności związane z wynajmem przestrzeni biurowej oraz zakupem materiałów eksploatacyjnych. Cyfrowe przechowywanie dokumentów zmniejsza również ryzyko ich zgubienia lub uszkodzenia, zapewniając większe bezpieczeństwo zasobów informacyjnych.

Współpraca między działami i jednostkami organizacyjnymi

Dzięki cyfrowemu obiegowi dokumentów pracownicy mogą jednocześnie pracować nad tym samym dokumentem, wymieniać się informacjami oraz akceptować treści bez konieczności fizycznego przekazywania akt. Zdalny dostęp do systemu umożliwia pracę z dowolnego miejsca, co zwiększa elastyczność działania organizacji i pozwala na sprawniejsze podejmowanie decyzji.