Na uczelniach wyższych egzaminy zawsze były powszechnym narzędziem oceny osiągania celów nauczania i nadal tak jest. Natomiast sposób ich przeprowadzania ewoluował w ostatnich latach coraz szybciej – szczególnie intensywnie w czasie wybuchu epidemii Sars-cov-19, gdy w szkolnictwie wyższym nastąpiła wymuszona sytuacyjnie rewolucja.

Zmiany w przeprowadzaniu egzaminów i trybu nauczania były zdecydowanie mniej bolesne i chaotyczne dla ośrodków z wdrożonymi jeszcze przed pandemią systemami LMS oraz innymi platformami dedykowanymi do egzaminowania elektronicznego. Niemniej, doświadczenia minionej sesji egzaminacyjnej spowodowały masowy wzrost zainteresowania zarówno akademickimi, jak i nieakademickimi aspektami elektronicznego egzaminowania na odległość. Zaczęto się zastanawiać m.in. tym, jak projektować i zarządzać egzaminami online, a przede wszystkim – jak monitorować zachowanie studentów podczas egzaminu.

Tymczasem zdalne egzaminowanie online to coś więcej niż digitalizacja egzaminów „papierowych”, pod wieloma względami jest nowością dla społeczności akademickich. Warto więc robić podsumowania lekcji płynących z nowych doświadczeń oraz dzielić się dobrymi praktykami. Kluczowymi obszarami naszego zainteresowania przy analizie powinny być świadome projektowanie, wdrażanie i monitorowanie:

  1. Procesów komunikacji dotyczącej egzaminowania zdalnego (zarówno wewnętrznie – między jednostkami uczelni zaangażowanymi w zdalne egzaminowanie, jak i zewnętrznie – ze studentami i dostawcami software’u egzaminacyjnego). Jest to bardzo ważny i obszerny temat, któremu poświęcimy odrębny artykuł.
  2. Procedur formalnych i operacyjnych egzaminowania zdalnego, biorąc pod uwagę dostosowanie do dynamicznie zmieniających się wymogów prawnych i jednocześnie z naciskiem na testowanie wdrażanych rozwiązań, zwłaszcza pod kątem obciążenia poznawczego studentów i wykładowców w sytuacjach egzaminacyjnych.
  3. Technologii użytkowanej lub wdrażanej w służbie zdalnego egzaminowania, mając na myśli zarówno oprogramowanie, jak i potrzebny do tego sprzęt: zaczynając od dostosowywania technologii do potrzeb uczelni i studentów oraz testowania i szkolenia użytkowników, przez aktywne uczestnictwo w rozwijaniu nowych rozwiązań, kńcząc na analityce użytkowania i bilansach silnych i słabych stron rozwiązań dla wszystkich grup interesariuszy.

Warto także osobno przyjrzeć się aspektom dydaktycznym i ergonomicznym zdalnych egzaminów jako narzędzi kształcenia. Z jednej strony – z uwagą na redukcję obciążenia poznawczego studenta (związanego z technicznym przejściem przez egzamin) na rzecz zaangażowania zasobów poznawczych w rozwiązywanie egzaminu. W tym przypadku pomocna będzie wiedza dotycząca optymalizacji struktury wizualnej testu, nawigacji, formy, zrozumiałości pytań oraz ich powiązania z praktyką. Z drugiej strony, warto optymalizować środki monitorowania zachowania studenta podczas egzaminu, aby zadbać o uczciwość uczestnictwa w tym procesie.

Oczywiście to jedynie wstęp do rozważań na temat wdrażania egzaminów zdalnych. Każdy z wymienionych aspektów wymaga dogłębnej analizy, dlatego planujemy serię wpisów poświęconych tym zagadnieniom. Jeśli któreś z poruszonych szczególnie przykuwa Państwa uwagę, zachęcamy do komentowania.

Autor:
Anna Pałyga
Kierownik Centrum Innowacji w Dydaktyce Akademii Leona Koźmińskiego
Ambasadorka marki INSPERA w Polsce