Od 2020 roku strony internetowe podmiotów publicznych, a od 2021 również aplikacje mobilne muszą być dostępne cyfrowo. Oznacza to, że muszą być one zgodne z ustawą o dostępności cyfrowej, określającą minimalny obowiązkowy poziom dostępności na podstawie niektórych kryteriów WCAG. Jednostki sektora publicznego, które chcą być przyjazne dla wszystkich osób, powinny zaś spełniać wszystkie kryteria WCAG.

Zagadnieniu dostępności poświęciliśmy dedykowane webinarium, na którym rozmawialiśmy o dostępności usług świadczonych przez instytucje sektora publicznego inne niż uczelnie publiczne, a w szczególności urzędy.

W pierwszej części Piotr Źrołka – Accessibility Expert, UX Strategist oraz CEO w Kinaole – przedstawił najczęstsze błędy popełniane przy tworzeniu dokumentów w popularnych formatach takich jak PDF, DOC czy PPT. Wskazał także, jak sprawić, by tego typu treści były bardziej dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

Drugą część webinaru stanowiła prezentacja Anny Wardy-Ritzen, konsultanta ds. kształcenia online i dostępności w PCG Academia, poświęcona rozwiązaniu Blackboard Ally for Websites. Spotkanie moderowała Magda Sochacka, Dyrektor Linii Biznesowej w PCG Academia.

DOSTĘPNOŚĆ – DLACZEGO I JAK JĄ ZAPEWNIAĆ?

Różne rodzaje niepełnosprawności dotykają 15% populacji globu, czyli ponad 1,15 miliarda osób. Jedną z grup mających najbardziej utrudniony dostęp do treści online są osoby niewidome, niedowidzące i cierpiące na ślepotę barw. Kolejne grupy to osoby z dysfunkcją narządu słuchu, z dysfunkcją narządów ruchu oraz z trudnościami w nauce czytania i pisania.

Tworząc dostępne treści budujemy lepsze systemy i dokumenty dla wszystkich. Docieramy do większego grona odbiorców, nie wykluczamy nikogo z dostępu do naszej strony. Poprawiamy użyteczność dla wszystkich, nie tylko nie dla osób z niepełnosprawnościami. Dodatkowo tworzenie treści dostępnych od samego początku oznacza później mniej kosztów developmentu i supportu. Oczywiście, spełniamy też wymogi ustawy o dostępności cyfrowej i unikamy pozwów o brak dostępności.

Zasady i dobre praktyki budowania treści cyfrowych dostępnych dla wszystkich określa standard WCAG 2.1, który opiera się na czterech głównych filarach.

Pierwszym z nich jest postrzegalność, czyli przedstawienie informacji oraz komponentów interfejsu w sposób dostępny dla zmysłów osób z niepełnosprawnościami. Można to osiągnąć poprzez zapewnienie alternatywnych formatów w postaci tekstu dla treści nietekstowej (np. opisu dla obrazu), audio dla tekstu i innych.

Tekst zaś należy przygotować tak, by mógł łatwo być zamieniony na inne formy przez urządzenia wspierające, takie jak czytnik ekranu. Nie udostępniajmy zeskanowanego dokumentu bez rozpoznania tekstu bez OCR. Zamieszczajmy pliki w różnych formatach, dając użytkownikom wybór. W plikach stosujmy tytuły stron i nagłówki, które nadadzą dokumentowi strukturę ułatwiającą poruszanie się po nim. Dodajmy też oznaczenia kolejności, by czytnik ekranu mógł przeczytać wyświetlane elementy w zrozumiałej, logicznej kolejności. Niezwykle ważny jest odpowiedni kontrast na stronie, wynoszący co najmniej 4,5:1, z możliwością jego zwiększenia.

Drugi z filarów WCAG to funkcjonalność – komponenty interfejsu użytkownika oraz nawigacja muszą być funkcjonalne, czyli pozwalać na interakcję. Elementy interaktywne, takie jak linki, powinny być dostępne za pomocą klawiatury. Kolejny filar to czytelność, czyli łatwość zrozumienia treści i sposobu działania strony. Do strony warto dodać oznaczenia, w jakim języku jest jej treść. Ostatni filar zaś to kompatybilność, a więc zapewnienie, by treści i funkcje strony działały poprawnie w wielu różnych programach użytkowników, np. czytnikach ekranu, o czym wspominaliśmy wcześniej.

Kluczowe dla zapewniania dostępności jest stałe monitorowanie stanu dostępności treści. Przeprowadzić je można nawet w Microsoft Office, choć proces ten trzeba będzie wykonać manualnie, a do tego dla każdego dokumentu osobno.

BLACKBOARD ALLY FOR WEBSITES – WSPARCIE DOSTĘPNOŚCI CYFROWEJ

Monitorowanie dostępności dzięki zautomatyzowaniu procesu ułatwia Blackboard Ally for Websites. Jest to narzędzie wspierające tworzenie dostępnych stron internetowych i dokumentów na nich zamieszczanych. Ally jest kompatybilny z wieloma CMS, w tym Drupal, WordPress oraz Joomla.

Ally daje dostęp do raportów o dostępności cyfrowej strony i plików. W weryfikacji dostępności Ally opiera się na standardach WCAG 2.1. Raporty pokazują stan dostępności oraz wszelkie znalezione problemy z ułatwieniami dostępu. Problemy można przeglądać według priorytetu od poważnych do drobnych. Ally od razu wskazuje nam, których dokładnie elementów dotyczy dany problem oraz podpowiada, jak możemy go wyeliminować.

Na stronie internetowej Ally pojawia się w formie ikonki, której wybór umożliwia pobranie formatów alternatywnych, takich jak audio, elektroniczny brajl, ePub czy PDF z tekstem wyodrębnionym przez OCR. Konwersja dokonuje się w sposób automatyczny, eliminując konieczność przygotowywania takich plików. Alternatywne formaty są dostosowane do odczytania przez programy komputerowe, a także mają dodatkowe udogodnienia, takie jak możliwość zmiany koloru tła czy zmiany i powiększenia czcionki. Wygenerowanie alternatywnego formatu zajmuje od kilku sekund do kilku minut, w zależności od obszerności wybranego materiału źródłowego.

Na tle innych narzędzi Ally wyróżnia się tym, że łączy w sobie różne funkcjonalności. Dostarcza informacji o problemach z dostępnością i automatycznie monitoruje jej stan, pozwalając na bieżąco naprawiać problemy. Udziela wskazówek, jak poprawić dostępność. W sposób automatyczny generuje też alternatywne formaty treści dla osób odwiedzających stronę, które mogą samodzielnie pobrać pliki w najwygodniejszym dla siebie formacie.

Blackboard Ally for Websites wpisuje się w założenia projektu „Dostępny samorząd – granty”. W ramach projektu urzędy mogą wnioskować o dofinansowanie działań związanych z zapewnieniem dostępności cyfrowej. Wartość grantu dla jednego wnioskodawcy może wynieść do 100 000 zł (mały grant) lub do 250 000 zł (duży grant). Wnioski są przyjmowane do 22 kwietnia 2022 r. do godziny 16:00. Szczegóły znajdują się na stronie organizatora naboru wniosków, tj. Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych: pfron.org.pl.

W przypadku jakichkolwiek pytań związanych z Blackboard Ally for Websites serdecznie zapraszamy do kontaktu.