Nie wystarczy prowadzić dobre badania – ich wyniki należy upowszechniać wśród jak największej grupy odbiorców: i globalnej społeczności akademickiej, i ogółu społeczeństwa. Jednym z najlepszych sposobów na rozpowszechnianie informacji naukowych jest dziś Internet, zwłaszcza portale społecznościowe, międzynarodowe bazy publikacji czy instytucjonalne repozytoria.

W ramach niedawno uruchomionego ministerialnego programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II, uczelnie i inne podmioty mogą pozyskać nawet milion złotych na popularyzację osiągnięć naukowych oraz do 250 tys. na elektroniczne udostępnianie zasobów. Czasu na aplikowanie jest niewiele, dlatego poniżej dzielimy się radami, które pomogą w przygotowaniu jak najlepszego wniosku.

Podczas ostatniego webinaru „Nowa edycja programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki – finansowanie narzędzi do popularyzacji nauki” podzieliliśmy się z Państwem praktycznymi wskazówkami dla uczelni starających się o dofinansowanie. Spotkanie poprowadzili: 

  • Piotr Masalski, Dyrektor Linii Biznesowej 
  • Łukasz Wawer, Dyrektor ds. Rozwoju i Innowacji 


W założenia programu świetnie wpisują się systemy repozytoryjne. Polecamy DSpace 7 – numer 1 wśród repozytoriów (40% udziału w rynku, ponad 3000 instalacji na świecie). Korzystają z niego uczelnie ze ścisłej czołówki światowej, m.in. Harvard, Cambridge, Cornell i MIT, oraz polskiej: Uniwersytety Warszawski, Jagielloński i SWPS.

DSpace jest systemem OpenSource, co daje niskie koszty utrzymania. DSpace jest zintegrowany z najważniejszymi globalnymi bazami, m.in. Scopus, Web of Science, ORCID, CrossRef, DataCite, PubMed, SHERPA/RoMEO. DSpace jest ponadto otwarty na harvestowanie przez wyszukiwarki zewnętrzne, co przekłada się na większą widoczność repozytorium twojej uczelni w sieci.

DSpace 7 wyróżnia się także czytelną i nowoczesną prezentacją publikacji, intuicyjnym deponowaniem publikacji, responsywnością, bogatymi możliwościami generowania raportów i eksportu danych, a także możliwością udostępniania nie tylko publikacji, ale też m.in. danych badawczych oraz osiągnięć artystycznych.

Dlaczego wdrażać DSpace z PCG Academia

Wdrożenia DSpace zrealizowaliśmy już dla Uniwersytetu Jagiellońskiego (Repozytorium UJ – jedno z większych wdrożeń DSpace w ogóle), Uniwersytetu Warszawskiego (Repozytorium Instytucjonalne UW), Uniwersytetu SWPS (SWPS Science Share) oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (REPO ASP/Otwarta Baza Sztuki i Nauki ASP w Krakowie).

W ramach projektów przeprowadzaliśmy też integrację z wewnętrznymi systemami uczelni (np. katalogiem pracowników), dzięki czemu DSpace jednocześnie upowszechnia osiągnięcia naukowe pracowników i wspiera proces ewaluacji. Wdrażaliśmy także dodatkowe funkcjonalności, np. dedykowany układ kolekcji i wyników wyszukiwania czy graficzną przeglądarkę zbiorów.

Wdrożenie realizowane jest całkowicie przez zespół PCG w czasie 3-6 miesięcy – po stronie uczelni są tylko aspekty konsultacyjne czy przekazanie kluczowych elementów potrzebnych do np. migracji danych.

Wybierając DSpace od PCG Academia zyskujesz:

  • dostosowanie graficzne do uczelni,
  • dodatkowe funkcjonalności wedle potrzeb uczelni,
  • helpdesk,
  • opieka techniczna,
  • aktualizacje DSpace,
  • zgodność z modelem COAR,
  • dostosowanie do standardów dostępności WCAG (zgodność z ustawą o dostępności),
  • gwarancja podniesienia wersji oprogramowania po jej premierze (DSpace 8),
  • zintegrowanie z krajowymi bazami: POL-on, PBN, SEDN i w niedalekiej przyszłości także z bazą Ludzie Nauki,
  • do naszej dystrybucji dołączamy narzędzie Anthology Ally pozwalające na automatyczne zwiększanie dostępności treści cyfrowych.

Moduły Społeczna Odpowiedzialność Nauki II – co można sfinansować

Na nową edycję programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki składają się dwa moduły.

Pierwszy moduł „Popularyzacja nauki” obejmuje m.in. popularyzację osiągnięć naukowych, pracy naukowców, badań naukowych i prac rozwojowych uczelni oraz popularyzowanie innowacyjnych rozwiązań w nauce i szkolnictwie wyższym. Na projekty w tym module można zdobyć do 1 mln zł.

Drugi z modułów to „Wsparcie dla bibliotek naukowych”, w ramach którego finansowane jest utrzymanie zasobów bibliotecznych o istotnym w skali kraju znaczeniu dla nauki lub jej dziedzictwa, ich opracowanie i udostępnianie w postaci elektronicznej. Projekt w tym module może uzyskać środki w wysokości 250 tys. zł.

Nabór wniosków w ramach Społeczna Odpowiedzialność Nauki II – kiedy i kto może aplikować

W pierwszym module wnioskować mogą wszystkie podmioty systemu szkolnictwa wyższego i nauki (uczelnie, instytuty PAN, instytuty badawcze itd.), a także inne podmioty prowadzące działalność naukową w sposób samodzielny i ciągły zarejestrowane w POL-on oraz jednostki działające na rzecz upowszechniania nauki i posiadające osobowość prawną. W drugim module zaś mogą wnioskować tylko uczelnie, inne podmioty prowadzące działalność naukową oraz jednostki działające na rzecz upowszechniania nauki.

⚠Podmioty wnioskujące w drugim module muszą posiadać bibliotekę w rozumieniu Ustawy o bibliotekach.

W każdym z modułów można złożyć po 3 wnioski, czyli łącznie aż 6 wniosków na podmiot. Jeśli twoja uczelnia posiada fundację, która zajmuje się upowszechnianiem nauki, to ona również może złożyć własne wnioski.

Nabór trwa do 14 czerwca 2024 do godz. 16:00. Pierwsze rozstrzygnięcie zaplanowane jest na 30 września 2024, a drugie (rozpatrzenie odwołań) na 31 października 2024. Termin złożenia odwołań od wyników oceny, czyli tzw. umotywowanych zastrzeżeń, to tylko 7 dni od udostępnienia oceny w systemie OSF – pamiętaj, by na bieżąco śledzić komunikaty dotyczące twojego wniosku.

Dla twojego użytku opracowaliśmy szczegółowe tabele z kosztami kwalifikowalnymi (bezpośrednimi i pośrednimi) w SON II – znajdziesz je na prezentacji. Znajdziesz tam też dokładną rozpiskę kryteriów oceny w programie Społeczna Odpowiedzialność Nauki II.

Podstawowe elementy wniosku – porady

Przed wypełnieniem wniosku pamiętaj, aby dane twojej instytucji były aktualne w POL-on. Nie zostawiaj tego na ostatnią chwilę, bo odświeżenie danych pomiędzy POL-on a OSF trwa od godziny do nawet 12 godzin.

Do wniosku możesz też dołączyć inne dokumenty, które przyczynią się do jego pozytywnej oceny.

Sekcja „Osoby w projekcie” jest nieobowiązkowa, ale zasadnym jest jej wypełnienie w przypadku wnioskowania o sfinansowanie wynagrodzeń osób uczestniczących w projekcie.

Sekcja „Osoby przygotowujące wniosek” to miejsce na wskazanie osoby, która będzie podpisywać wniosek: jeśli nie jest nią kierownik instytucji (np. rektor, dyrektor instytutu, prezes fundacji), wymagane jest dołączenie pełnomocnictwa – nawet w przypadku prorektora. Pełnomocnictwo musi być podpisane podpisem elektronicznym (zwykłe skany bez uwierzytelnienia nie są traktowane jako dokument!).

⚠ Pamiętaj o dostępności – jednym z obowiązków beneficjenta jest zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Opisowe elementy wniosku – porady

Nie tytułuj projektu „Zakup repozytorium”, tylko wpisz utworzenie repozytorium w cele programu – nawiąż do kwestii popularyzacji osiągnięć naukowych instytucji, np. „Zasoby twojej uczelni drogą do rozwoju wiedzy społeczeństwa” itp.

Wskazanie 24-miesięcznego okresu realizacji projektu da twojej instytucji możliwość sfinansowania wdrożenia oraz pełnego utrzymania DSpace (wraz z aktualizacją do wersji 8) w latach 2024-2026.

Wskazanie dyscypliny ma charakter porządkujący i statystyczny – nie ma dużego wpływu na ocenę projektu. Gdy wskażesz więcej niż 1 dyscyplinę projekt automatycznie oznaczy się jako interdyscyplinarny.

Koszty dotyczące sfinansowania utworzenia repozytorium DSpace można wskazać w kosztach bezpośrednich w kategorii Inne, w podkategoriach: usługi obce, licencje, koszty upowszechniania wyników projektu, inne.

⚠ Wypełnianie podkategorii Inne w kategorii Inne koszty bezpośrednie nie jest sugerowane. Traktuj ją jedynie jako opcję rezerwową i nie nadużywaj tej pozycji.

Harmonogram – porady

Pamiętaj o dobrym skonstruowaniu harmonogramu:

  • unikaj luk w harmonogramie, tj. miesięcy, w których nie są wskazane żadne działania;
  • dbaj o odpowiednią chronologię – jej brak stanowi poważny błąd mogący skutkować dyskwalifikacją projektu;
  • najpierw wypełnij kosztorys, a potem harmonogram – ułatwi ci to planowanie;
  • zweryfikuj zgodność kwot wykazywanych w harmonogramie i kosztorysie;
  • nie opisuj czynności technicznych, a merytoryczne – nie pisz „zakup komputerów”, pisz np. „identyfikacja zasobów uczelni do cyfrowego udostępnienia”.

Szczegółowy opis projektu – porady

Nie ujmuj repozytorium DSpace jako jedynego elementu wniosku – utworzenie repozytorium nie jest celem tylko narzędziem! Celem jest popularyzacja nauki. Uwzględnij w projekcie podjęcie działań promocyjnych lub organizacji przedsięwzięcia lub wydarzenia (nie będącego konferencją!), np. promującego wpływ twojej uczelni na otoczenie społeczno-gospodarcze.

Zmapuj kryteria oceny na poszczególne sekcje wniosku – szczegółowy przykład znajdziesz na prezentacji.

⚠ Nie zostawiaj pustych pól! Jeśli któreś z pól nie odnosi się do twojego projektu, wpisz „nie dotyczy”. Możesz też dopisać wyjaśnienie, dlaczego nie dotyczy.

Wypełniając wniosek podkreśl swój potencjał! Opisz:

  • na czym konkretnie będzie polegał projekt popularyzacji osiągnięć naukowych;
  • jaki będzie zakres projektu, jakie badania w jakiej dziedzinie naukowej i przez kogo prowadzone będą upowszechniane;
  • jakie znaczenie mają te badania, kto i do jakich celów może je wykorzystać np. sektor MŚP, edukacji, kultury;
  • czy te badania/prace naukowe wpisują się w Krajowe lub Regionalne Inteligentne Specjalizacje, jeśli tak, to jak i w jakie;
  • kto prowadzi te badania i jakie ma osiągnięcia naukowe;
  • w jaki sposób dotychczas prowadzona była popularyzacja wyników badań.

Zachęcamy do bezpośredniego kontaktu, rozmowy i skorzystania z merytorycznego wsparcia naszych Konsultantów w zakresie doboru najefektywniejszych rozwiązań IT wpisujących się w nową edycję programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki.

Kontakt: