Konferencję LUMEN 2023 rozpoczęła prezentacja Ministerstwa Edukacji i Nauki. Łukasz Wawer, Zastępca Dyrektora Centrum Transformacji Cyfrowej w MEiN, zaprezentował projekty cyfrowe obecnie realizowane przez resort, zwłaszcza projekty rozpoczęte w 2023 roku.  

Prelegent skupił się na pięciu przedsięwzięciach:  

  • dyplomy cyfrowe i uproszczenia w procesie wydawania dyplomów,  
  • portal Edukacja.gov.pl i poświadczenia edukacyjne, 
  • nowy portal Ludzie Nauki promujący polską naukę, 
  • system OSF+ mający usprawnić procesy związane z finansowaniem nauki, 
  • System Obsługi Wydawnictw Akademickich. 

 Dyplomy cyfrowe 

W tym roku po raz pierwszy uregulowane zostały kwestie związane z wydawaniem dyplomów cyfrowych. Zmiany wprowadziła Ustawa z dnia 30 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe i niektórych innych ustaw, w tym Prawo o szkolnictwie wyższym. 

O czym uczelnie muszą szczególnie pamiętać jest to, że od 1 stycznia 2026 ruszy obowiązek wydawania dyplomów w postaci cyfrowej: dyplomów ukończenia studiów I i II stopnia oraz doktorskich i habilitacyjnych. Dyplomy cyfrowe będą funkcjonować w ramach systemu POL-on, gdzie powstanie specjalne repozytorium dyplomów elektronicznych. 

Repozytorium będzie nie tylko miejscem przechowywania dyplomów, ale też równocześnie narzędziem do ich wydawania przez uczelnie i inne instytucje naukowe. Każdy z dyplomów cyfrowych będzie opatrywany pieczęcią elektroniczną, która będzie nanoszona przez repozytorium w postaci certyfikatu znacznika czasu dla zabezpieczenia wieczystej weryfikacji jego autentyczności. 

Dyplomy cyfrowe przyniosą dla uczelni obniżenie kosztów administracyjnych, koniec wydawania odpisów dyplomów oraz możliwość prowadzenia teczki studenta w 100% w postaci cyfrowej.  

Edukacja.gov.pl i konto edukacyjne 

Kolejnym projektem jest konto edukacyjne dostępne przez portal edukacja.gov.pl. Na koncie każdy obywatel będzie miał dostęp do historii swojego wykształcenia, uzyskanych świadectw i dyplomów oraz możliwości generowania poświadczenia wykształcenia. Dokument wygenerowany przez portal będzie równoważny z oryginałem świadectwa czy dyplomu, co umożliwi uczelniom przeprowadzenie rekrutacji całkowicie zdalnie. 

Ludzie Nauki 

W listopadzie upubliczniono stronę portalu Ludzie Nauki. Już wkrótce będzie tu można znaleźć informacje o polskich naukowcach i ich osiągnięciach. Portal ma na celu zebranie zweryfikowanych informacji o działalności polskich naukowców w jednym miejscu oraz promowanie polskiej nauki. 

Profile naukowców w portalu będą tworzone automatycznie na podstawie danych gromadzonych w POL-on. Znajdziemy tutaj informacje o zatrudnieniu, stopniach i tytułach, osiągnięciach oraz publikacjach. W przyszłości portal ma też zostać zintegrowany z bazami Biblioteki Narodowej, krajowego i europejskiego urzędu patentowego oraz innymi bazami, w tym międzynarodowymi. Naukowcy będą mogli wzbogacić profil, tj. dodać zdjęcie, dane kontaktowe czy też linki do innych stron.  

Ludzie Nauki mają również pełnić rolę pierwszego ogólnokrajowego systemu typu CRIS, który ma ułatwić uczelniom zarządzanie dorobkiem naukowym. Portal będzie też wspierać procesy związane z wyborami do rad i innych gremiów, np. KEN czy Rady Doskonałości Naukowej. W profilu Ludzie Nauki naukowiec będzie mógł zadecydować, czy jest zainteresowany udziałem w tego typu wyborach. 

Na przełomie 2023/2024 udostępnione zostaną profile naukowców z podstawowym zakresem danych, a publikacja pełnej wersji portalu jest przewidziana do końca 2024 r. 

OSF+ 

MEiN wraz z Ośrodkiem Przetwarzania Informacji pracują obecnie nad OSF+ – narzędziem do generowania umów na finansowanie projektów. OSF+ ma przynieść nową jakość obsługi wniosków oraz ułatwić poprawne i terminowe zawieranie umów. 

Zadaniem systemu jest automatyzacja i zwiększenie transparentności obsługi wniosków i umów w ramach programów ministra i inwestycji, a także weryfikacja i walidacja tych dokumentów. OSF+ ma w pełni obsługiwać wnioski od momentu ich złożenia do podpisania umowy z MEiN. Resort liczy, że system przyczyni się do przyspieszenia procesowania wniosków. 

Obsługa pierwszych wniosków przez system ma ruszyć na początku drugiego kwartału 2024 r. 

System Obsługi Wydawnictw Akademickich 

Ostatni z omawianych projektów, System Obsługi Wydawnictw Akademickich, znajduje się jeszcze w fazie koncepcyjnej. System ma być bezpłatnym narzędziem do pełnej obsługi procesu wydawniczego. W zamierzeniu rozwiązanie ma dostarczyć MEiN dane dotyczące polskiego rynku wydawnictw akademickich i czasopism naukowych.  

Narzędzie będzie zintegrowane z portalem Ludzie Nauki w celu poszukiwania i przydzielania recenzentów, a także z POL-on i PBN, dzięki czemu publikacja procedowana w Systemie Obsługi Wydawnictw Akademickich automatycznie trafiłaby do wspomnianych systemów OPI.